Lichaamstaal voor geloofwaardigheid in online meetings

Je hebt een prachtige set up van je werk station gerealiseerd. Je eerste indruk is warm en geloofwaardig doordat je op het moment dat de camera aan ging warme non-verbale signalen hebt laten zien (Niet? Lees dan hier onze artikelen daarover!). Je virtuele vergadering of presentatie is uitstekend gestart. Alles wat je nu nog moet doen is je boodschap helder overbrengen.
En dat valt niet mee.
Zeker niet op dat piepkleine scherm.

Jouw luisteraars zien namelijk slechts een klein deel van je lichaam in een tweedimensionaal kader, waardoor hun hersenen veel harder moeten werken om jou goed te begrijpen. Het is één van de belangrijkste redenen waarom mensen zo  ontzettend moe zijn na deelname aan online meetings. De bekende ‘zoom fatigue’.
Maar jij kan anderen helpen!

Om anderen betrokken te houden en te laten begrijpen wat je zegt, is het essentieel dat je
voldoende en de juiste non-verbale signalen uitzenden.

Maar wat doen we online? We hebben de neiging om juist minder signalen te geven! Het zitten  in plaats van staan achter ons scherm zorgt ten eerste voor minder beweging en daarnaast helpt het stevig vasthouden van onze muis ook niet erg mee.
Dit betekent dat jouw luisteraars veel belangrijke non-verbale signalen verliezen die hen normaliter helpen de boodschap te begrijpen.

Door online minder te bewegen, missen je luisteraars veel belangrijke non-verbale signalen die hen normaliter helpen je boodschap te begrijpen.

Er is echter een tweede probleem. In online meetings worden we afgeleid. Dit betekent dat we onze e-mail bekijken terwijl we praten of luisteren. We werken een document af terwijl iemand de agenda presenteert. We zeggen dat we een idee leuk vinden, maar we hebben geen oogcontact of positieve lichaamstaal die onze woorden ondersteunen. Onbedoeld sturen we een non-verbale boodschap van desinteresse of afkeuring omdat er incongruentie is tussen onze verbale en non-verbale informatie. Je luisteraars vinden deze verwarring niet prettig, wat zorgt voor een negatief beeld van jou

Onderzoek toont aan dat wanneer er een mismatch is tussen jouw lichaamstaal en je woorden, de non-verbale signalen winnen.
Mensen geloven wat ze zien, niet wat ze horen!

Bewustwording van wat je lichaam doet bij het overbrengen van een boodschap is dus essentieel.
Hier zijn vier lichaamstaal-tips die je kunnen helpen bij je volgende virtuele vergadering.

1. Get framed, stay framed

Het uitzenden van warme en competente non-verbale signalen begint met een goede inrichting van je werkstation. Je laptop is nu een communicatiemiddel en moet met dat doel voor ogen worden ingesteld. Zorg ervoor dat mensen je lichaam zien vanaf je hoofd tot aan je navel. Op deze manier kunnen ze de non-verbale signalen die je gebruikt duidelijk zien, wat hen helpt in het begrijpen van je boodschap. Dat betekent ook dat je zichtbaar moet blijven naast je slides (bijvoorbeeld door Prezi te gebruiken), of na elke paar slides het delen stopt en zelf weer vol in beeld komt.


2. Gebruik je handen

Mensen die hun handen gebruiken tijdens het praten worden door anderen als warmer, energieker en aangenamer beoordeeld. Bij een gebrek aan handsignalen, laat je een logische, koude en analytische indruk achter. Handbewegingen die verbale informatie illustreren, helpen de spreker onder andere om met minder pauzes te praten en verminderen de cognitieve belasting. Het helpt de luisteraar om te begrijpen wat je zegt en om meer te onthouden van wat je net hebt gezegd. Het is een win-win voor jullie allebei!


In elke interactie zorgen symmetrische, vloeiende handbewegingen ervoor dat je er geloofwaardiger uitziet. Op video moet je je handgebaren wat kleiner, hoger en dichter bij je lichaam maken, zodat je handen binnen het frame blijven. Articuleer je gebaren op een duidelijke manier door ze een duidelijk begin en einde te geven en creëer pauzes tussen de verschillende gebaren. Zorg ervoor dat je handen je lichaam niet blokkeren, aangezien mensen zoveel mogelijk van jou moeten kunnen zien. Als het gebruik van je handen moeilijk voor je is, begin dan eenvoudig door bijvoorbeeld drie vingers te laten zien als je over drie dingen praat. Of door verschillende fasen van je lezing aan te geven door je handen van de ene naar de andere kant te bewegen.


3. Straal vertrouwen uit

Een belangrijk non-verbaal signaal dat jouw competente en geloofwaardige indruk beïnvloedt, is je lichaamshouding. Er is veel tegenstrijdig onderzoek of je jezelf door een brede houding aan te nemen ook zelfverzekerder zult voelen, maar we weten één ding zeker: zelfvertrouwen en verslagenheid zien er heel anders uit. Winnaars staan breed uit, met de handen omhoog, verliezers maken zich klein. Een brede houding communiceert kracht, energie en vertrouwen, een ineengezakte houding zwakte en onzekerheid. En hoe gek het ook klinkt, mensen zijn graag in de buurt van winnaars. Zelfverzekerde mensen geven ons leiderschap en bescherming. Het creëert een benaderingsreactie en zorgt ervoor dat we aandacht hebben en betrokken zijn. Precies wat je wil in je online meeting!

Om er online zelfverzekerd uit te zien, is het belangrijk dat je ruimte creëert tussen je oren en je schouders terwijl je rechtop zit. Zorg ervoor dat er wat ruimte is tussen je armen/ellebogen en romp. Langzame, vloeiende bewegingen met je lichaam zorgen ervoor dat je er geloofwaardig en competent uitziet. Ga ten slotte met je lichaam recht voor de camera zitten, zonder weg te draaien naar een ander scherm. Dit zorgt voor een vriendelijke, betrouwbare en open indruk.


4. Laat je gezicht spreken

Onderzoek toont aan dat een expressief gezicht met een variatie in uitdrukkingen een sympathieke, warme en charismatische indruk geeft. Als anderen zien wat je voelt, ben je transparanter, voorspelbaarder en gemakkelijker te begrijpen. Je luisteraars kunnen zo beter anticiperen op wat je gaat zeggen. Een blij gezicht dat een blije verbale boodschap onderstreept, is immers veel gemakkelijker te begrijpen dan een strak gezicht zonder enige uitdrukking.

Nu is het onmogelijk om al je gezichtsuitdrukkingen te controleren en dat hoeft ook niet. Je hebt namelijk alleen controle over je geposeerde gezichtsuitdrukkingen; uitdrukkingen die tussen 0,5 en 4 sec duren en passen bij je boodschap. Je laat deze vooral zien voor sociale communicatie. Bijvoorbeeld als je verrast bent en uit roept ‘Nee, echt?’ terwijl je wenkbrauwen lang omhoog gaan en je je mond ver open houdt. Deze uitdrukkingen worden bewust gecreëerd en komen vanuit ons rationele brein. Gezichtsuitdrukkingen die het gevolg zijn van emoties duren daarentegen minder dan 0,5 sec en lekken zonder bewustzijn door.

Als je je realiseert dat je een gezicht hebt zonder veel uitdrukking, kun je proberen wat expressiever te zijn of bewust andere signalen zoals handsignalen toe te voegen om het begrip van je informatie te vergemakkelijken. Te veel expressie (denk aan Jim Carrey in zijn oudere films) leidt af van de boodschap en kan ervoor zorgen dat je er erg sympathiek, maar minder competent uitziet. Te weinig expressie laat je er daarentegen koud en onbenaderbaar uit zien.

Wil je ook weten welke signalen jij uitzendt en welke je bij anderen ziet? Doe dan eens mee met een van onze trainingen zodat jij in elke interactie het beste van jezelf kan laten zien.

* Belangrijke opmerking: een aantal non-verbale signalen wordt verschillend gebruikt en/of geïnterpreteerd in andere culturen. In Italie gebruiken mensen bijvoorbeeld meer handsignalen tijdens een gesprek dan in omliggende landen. Het is belangrijk dat je je bewust bent van deze verschillen en non-verbaal respect toont voor de mensen met wie je praat door je lichaamstaal aan te passen.


Ted Toussaint is Gedragswetenschapper en Lichaamstaal Expert, gefascineerd door menselijk gedrag. Door haar kennis van neurologie, psychologie en non-verbale communicatie te integreren, creëert ze inspirerende en effectieve trainingssessies die professionals helpen hun non-verbale voorkomen, persoonlijke leiderschap en charisma te vergroten.
Kijk hier voor trainingsmogelijkheden.

Literatuur

Bowden, M., & Thomson, T. (2018). Truth and Lies. Toronto: HarperCollins Publishers Ltd.

Ekman, P. (2003). Emotions Revealed. London: Weidenfield and Nicolson.

Goldin-Meadow, S. (2005). Hearing gesture: How our hands help us think. Harvard University Press, 150 – 66.

Karimov, P., Brengman,  M., & Van Hove L. (2011). The Effect of Website Design Dimensions on Initial Trust: A Synthesis of the Empirical Literature. Journal of Electronic Commerce Research, 12-4.

Krauss, M. (1998). Why do we gesture when we speak? Current Directions in Psychological Science, 7-2.

Navarro, J. (2010). Louder than words. Harper Collins Publishers.

Tracy, J., & Matsumoto, D. (2008). The Spontaneous Expression of Pride and Shame: Evidence for Biologically Innate Nonverbal Displays. The National Academy of Sciences.

Trout, D., & Rosenfeld, L. (1980). The effect of postural lean and body congruence on the judgment of psychotherapeutic rapport. Journal of Nonverbal Behavior, 4(3), 176-190.

Sklar, J. (2020, 24th April). Zoom fatigue is taxing the brain. Here is why this happens. National Geographic. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/04/coronavirus-zoom-fatigue-is-taxing-the-brain-here-is-why-that-happens/